اصول چاپ چهار رنگ

برای مدیریت رنگ‌ها و بهبود کیفیت آن‌ها از اصول چاپ چهار رنگ استفاده می‌شود. در چاپ رنگی از چهار رنگ اصلی استفاده می‌شود. چاپ رنگی در چاپ افست استفاده می‌شود و کاربرد آن برای چاپ بروشور رنگی، چاپ کاتالوگ تخصصی، چاپ انواع کارت ویزیت، ست اداری و انواع دیگر فرم‌ها و کاغذها است. اگر قصد چاپ هر یک از این موراد را دارید باید بدانید که طراحی , رنگ و چاپ در فرایند ایجاد این ابزارها بسیار مهم است.در اینجا با اصول چاپ چهار رنگ بیشتر و بهتر آشنا می‌شویم.

تفکیک رنگ

اولین اصل از اصول چاپ چهار رنگ در هر سیستم چاپ رنگی تفکیک رنگ است.
تفکیک رنگ (Color Separation) را می‌توان با روش‎های زیر انجام داد:
• اسکنر یا پیمایش الکترونیکی
• عکاسی
• نرم‌‎افزارهای رایانه‌ای
برای این کار رنگ‌های مختلف طرح را از هم جدا کرده رنگ‌‎های قابل‎ قبولی برای چاپ ایجاد می‌کنیم به‌این‌ترتیب، چهار فیلم تک‌رنگ به دست می‎آید.

اصول چاپ چهار رنگ

در اصول چاپ چهار رنگ باید به طیف رنگی توجه کنیم.
طیف رنگ عبارت است از محدوده کامل طول موج‎های مرئی، که از طول‌موج بلند (قرمز) تا طول‌موج‌های کوتاه (بنفش) را شامل می‌شود. به‌طورکلی رنگ‌هایی که در طبیعت وجود دارند و دارای طیف رنگی می‎باشند، با طیف رنگی موجود در صفحه‌نمایش و آنچه محصول چاپ است متفاوت‌اند و هریک دارای محدوده رنگی یا گاموت مخصوص به خود است.

رنگ‌های افزایشی

در اصول چاپ چهار رنگ ، رنگ‌های قرمز، سبز و آبی چون به یکدیگر افزوده شوند رنگ سفید به وجود می‎آید.
ازاین‌جهت به این رنگ‎ها، رنگ‎های افزایشی یا رنگ‎های اولیه می‎گویند.

رنگ‌های مکمل

رنگ‎های مخالف هریک از این سه رنگ را رنگ‎های ثانویه می‌نامند
هریک از رنگ‎های ثانویه به ترتیب از دو رنگ اولیه تشکیل می‌شود.
در اصول چاپ چهار رنگ ، رنگ‎های ثانویه عبارت‌اند از:

• سبز
• آبی (سایان)
• سرخ آبی (مژنتا)
• زرد

معمولاً رنگ‌های نیم‌سایه‌ای ترام (Halftone Color) در چاپ، از شبکه‌ای از نقاط رنگی (سایان، مژنتا، زرد و مشکی) با اندازه‌های مختلف تشکیل‌شده‌اند. هر شبکه از نقاط، دارای زاویه‌ای خاص می‎باشد که به آن زاویه ترام می‎گویند.

رنگ‌های کاهشی

طبق اصول چاپ چهار رنگ ، در این سیستم از ترکیب رنگ‎های سایان، مژنتا، و زرد که رنگ‌های اصلی محسوب می‎شوند
رنگ‌های دیگر (رنگ‌های فرعی) بر روی کاغذ ساخته می‎شوند.

رنگ‌های فرآیندی

در اصول چاپ چهار رنگ برخلاف چاپ افست دو رنگ ، رنگ‎های فرآیندی رنگ‎های تولیدشده از ۴ رنگ اصلی می‎باشند (۴ مرکب رنگ‌های اصلی) که با درصدهای مختلف از صفر تا ۱۰۰ درصد چاپ می‎شوند. از ترکیب و در کنار هم قرار گرفتن درصدهای مختلف چهار رنگ اصلی، درصدهای مختلفی از رنگ‌های جدید به دست می‎آید.

مدل ۳ بعدی یا مدل علمی رنگ

اولین تلاش‌ها برای تهیه نقشه و یا مدلی ریاضی و علمی برای رنگ به اواسط قرن نوزدهم برمی‎گردد.

در طول چندین دهه مدل‎های مختلفی برای فضای رنگ (آن‌طور که چشم انسان می‎بیند) معرفی شد. بیشتر این مدل‎ها رنگ را به‌صورت یک پدیده فیزیکی و ریاضی سه‌بعدی در نظر می‎گیرند و آن‌ها در یک دستگاه مختصات با سه مؤلفه رنگ یا فام (Hue)، شدت رنگ یا درجه اشباع (Saturation) و درجه روشنایی (Lightness) نمایش می‎دهند.

ته رنگ یا فام

کیفیت متمایزکننده رنگ‎ها از یکدیگر را فام می‎گویند.

وقتی از یک رنگ نام برده می‎شود منظور رنگ خاصی مثل آبی، قرمز، نارنجی و… است. درجه اشباع که به آن شدت رنگ (Color Intensity) نیز گفته می‎شود درواقع وضوح یا روشنی رنگ است و مشخص‌کننده میزان چرکی و تمیزی رنگ می‎باشد. درجه روشنایی به میزان روشنی یا تاریکی رنگ مربوط می‎شود و مشخص می‎کند که به چه میزان به سفیدی یا سیاهی نزدیک است.

در بخش چاپ با رنگ‌های مزبور و استفاده از مشکی طبق اصول چاپ چهار رنگ ، تقریباً تمام رنگ‏‎ها به دست می‎آید. درواقع نور سفید تابیده‌شده به کاغذ که شامل سه رنگ اساسی و فیزیکی (RGB) است در برخورد با رنگ‎های کاهشی و انعکاس از آن‌ها، بخشی از محتوای قرمز، سبز و آبی خود را از دست می‎دهند و در نور بازتابیده بخشی از هریک از نورهای قرمز، سبز و آبی کاهش‌یافته و نتیجتاً رنگ دیگری در چشم ایجاد می‎شود.

مدل علمی یا سه‌بعدی رنگ، مدلی است که برای نمایش همه رنگ‎های قابل‌رؤیت تهیه‌شده است. بقیه مدل‎ها همچون رنگ‎های افزایشی (RGB) یا رنگ‎های کاهشی (CMYK) توانایی بازسازی همه رنگ‎های قابل‌رؤیت را ندارند. به‌عبارت‌دیگر محدوده یا گاموت رنگی مدل CMYK از محدوده رنگی مدل RGB کوچک‌تر بوده و محدوده رنگی مدل RGB از محدوده رنگی تمام رنگ‎های قابل‌رؤیت کوچک‌تر است.